Ouderschap, Opvoeding en Partnerschap



OUDERSCHAP


Ouderschap is meer dan opvoeden alleen. Het krijgen van een kind is een ingrijpende gebeurtenis. Voor mensen die een kind krijgen, verandert er veel. Veel verschillende factoren hebben invloed op het ouderschap, en op hoe ouders dit ouderschap beleven. Zoals het partnerschap, balans tussen werk en gezin, sociale contacten, de financiële situatie en levensvaardigheden van ouders.



Ontwikkeling kind en ouder


Ook de ontwikkeling van het kind én die van de ouders hebben een wisselwerking op elkaar. En op de beleving van ouderschap. Als een ouder het ouderschap positief beleeft, heeft dit een positieve invloed op zijn vertrouwen, welzijn en opvoedgedrag. Dit heeft een positieve invloed op het welzijn van het kind en kan gedragsproblemen voorkomen.



Verwachtingen van ouders


Ouders hebben voor het krijgen van een kind verwachtingen en een beeld van het ouderschap. De mate waarin deze verwachtingen realistisch zijn, staan in relatie tot het zelfvertrouwen van ouders. Als de beelden kloppen met de realiteit dan kennen ouders veel succesmomenten en groeien ze in hun zelfvertrouwen. 

Andersom neemt het vertrouwen van de ouders af als de werkelijkheid anders blijkt te zijn. Een goede voorbereiding op het aanstaande ouderschap helpt om te gaan met de komende veranderingen. Wanneer ouders er bijvoorbeeld over durven te praten en onderling afspraken maken, kunnen zij beter anticiperen op veranderingen die het krijgen van een kind met zich meebrengt.



Levensvaardigheden


Uit onderzoek blijkt dat levensvaardigheden van ouders een positief effect hebben op het welzijn van ouders en hun kinderen. 

Wat zijn levensvaardigheden? Vaardigheden die ouders helpen om met dagelijkse (lastige) situaties om te gaan die zij tegenkomen in hun ouderschap. Denk bijvoorbeeld aan de vaardigheid om te kunnen plannen, creatief te denken, het reguleren van emoties, het omgaan met stress en relaties. 


Hieronder staan vijf effectieve levensvaardigheden die in onderzoek zijn geïdentificeerd:

  • Zelfbewustzijn: Het kunnen herkennen van eigen emoties en gedachten en weten wat de invloed van het eigen gedrag is Een ouder voelt zich zeker over zichzelf en wat hij of zij kan.

  • Zelfmanagement: Het kunnen beheersen van eigen emoties, gedachten en gedrag, het kunnen omgaan met stress en zichzelf motiveren en naar doelen werken en deze behalen.

  • Maatschappelijk bewustzijn: Het kunnen inleven in andere mensen met verschillende achtergronden en culturen en om sociale en ethische normen van gedrag te begrijpen.
  • Relatievaardigheden: Het kunnen aangaan van positieve relaties met verschillende mensen. Dit betekent helder communiceren, actief luisteren, samenwerken, groepsdruk weerstaan, onderhandelen en hulp aanbieden wanneer dit nodig is. 

  • Verantwoordelijke besluitvorming: Het kunnen maken van constructieve en respectvolle keuzes over persoonlijk gedrag en sociale interactie.

Naast de term levensvaardigheden wordt ook de term 21e century skills vaak gebruikt. Dit zijn vaardigheden die belangrijk zijn bij zaken die komen kijken bij deze tijd, zoals mediawijsheid.




OPVOEDING


Opvoeden houdt in dat ouders hun kind begeleiden bij zijn of haar ontwikkeling tot iemand die zelfstandig kan meedoen aan de samenleving.

Dit doen ouders door:

  • Het bieden van een verzorgende en beschermende omgeving. Bijvoorbeeld affectie tonen, sensitief en adequaat op behoeftes van het kind reageren;
  • Het bieden van structuur, Bijvoorbeeld zorgen voor regelmaat en orde en consistent handelen;
  • Het overdragen van kennis en het bijbrengen van waarden en normen: Bijvoorbeeld uitleg en informatie geven, eigen verantwoordelijkheid stimuleren, ongewenst gedrag ontmoedigen of negeren en goed gedrag belonen.


Opvoedingsdoelen


Iedere ouder kijkt anders tegen de opvoeding en ontwikkeling van kinderen aan en stelt andere doelen in de opvoeding.

De tien belangrijkste doelen in de opvoeding volgens ouders:

  1. verantwoordelijkheidsgevoel hebben
  2. opkomen voor jezelf
  3. rekening houden met anderen
  4. respect hebben voor ouderen
  5. goede manieren hebben
  6. zelfstandig oordelen
  7. eigen doelen nastreven
  8. verdraagzaam zijn
  9. goede schoolresultaten hebben
  10. ijverig en ambitieus zijn


Belangrijke principes bij opvoeden


Bij opvoeden geldt een aantal belangrijke principes die de ontwikkeling van een kind positief beïnvloeden:

  • Een veilige en stimulerende omgeving: Een veilige omgeving laat kinderen ongestoord ontdekken. Ouders hoeven minder te verbieden. In een stimulerende omgeving met bloeiende activiteiten vervelen kinderen zich minder snel en is er minder kans op negatief aandacht vragen en vervelend gedrag.

  • Positieve ondersteuning: Complimenten en aanmoediging zijn motiverend om nieuwe dingen te leren. Ouders stimuleren zo de zelfstandigheid van hun kind en bieden ondersteuning bij moeilijkheden.

  • Aansprekende discipline: Kinderen ontwikkelen zich het best in een duidelijke en voorspelbare omgeving. Waarbij ouders duidelijke regels stellen, op een heldere manier instructies geven. En snel reageren wanneer het kind ongewenst gedrag vertoont.

  • Realistische verwachtingen: Ieder kind is uniek en ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Wanneer ouders te veel van het kind verwachten. Of willen dat het meteen alles goed doet, kunnen er problemen ontstaan. Ieder kind maakt fouten en meestal niet met opzet.

  • Goed voor jezelf zorgen: Geen enkele ouder is perfect. Opvoeden is iets dat iedereen met vallen en opstaan leert. Ouders die goed voor zichzelf zorgen en genoeg rust en ontspanning krijgen, kunnen makkelijker geduldig, consequent en beschikbaar voor hun kinderen zijn.


Medeopvoeders in de omgeving


Opvoeden gebeurt niet alleen in de thuissituatie. Kinderen hebben naast hun ouders ook te maken met andere personen die betrokken zijn bij de opvoeding, bijvoorbeeld familieleden, buren, de huisarts, de leerkracht en de medewerkers in de kinderopvang. Zij zijn in meer of mindere mate deel van de opvoedcontext van het gezin. Daarom is het belangrijk om ook oog te hebben voor het informele en formele netwerk van ouders.



Voorwaarden voor een goede opvoedingsomgeving


In de context van het gezin is een aantal voorwaarden belangrijk voor het creëren van een goede opvoedingsomgeving:

  • Continuïteit en stabiliteit in de levensomstandigheden; 
  • Mogelijkheden voor educatie en scholing;
  • Sociale omgang met leeftijdsgenoten;
  • Adequate voorbeelden waaraan een kind zich kan spiegelen;
  • Opgenomen zijn in een sociaal verband van familie, vrienden, school en buurt;
  • Kennis over en contact met het eigen verleden.


Zelfvertrouwen en steun uit de omgeving


Daarnaast is het van belang dat ouders zich gesteund voelen door de partner, omgeving, het netwerk en instanties. Ook wordt de opvoeding positief beïnvloedt als ouders zelfvertrouwen hebben. Zij moeten het gevoel hebben dat zij overzicht hebben en invloed kunnen uitoefenen op de opvoeding. Soms gaat het opvoeden niet vanzelf en hebben ouders steun nodig bij het ouderschap en de opvoeding.


Denk hierbij aan o.a.:

  • Ik als ouder
  • Ouderschap en gezin
  • Problemen in het gezin
  • Scheiden en kinderen
  • Werk en kinderen
  • Geld en kinderen
  • Je kind beschermen
  • Zorgintensieve gezinnen


Praktijkondersteuning


Zoals niet één kind hetzelfde is, zijn ook alle gezinnen anders. De diversiteit van de gezinnen in België is enorm. Maar hoe verschillend alle gezinnen ook zijn, overeenkomsten zijn er ook altijd. Zo hoort opvoeden bij de dagelijkse gang van zaken in alle gezinnen. Ongeacht de situatie en vorm van een gezin, kinderen hebben het bij de gewone dagelijkse dingen steun van hun ouders en opvoeders nodig.

Kortom, het 'gewone' opvoeden is altijd van belang en ouders hebben recht op steun daarbij. Praktijk de brug naar morgen helpt u daarbij!




PARTNERSCHAP


De kracht van een goede partnerrelatie is groot. Deze relatie heeft veel invloed op het welzijn van ouders en kinderen. Wanneer partners ook ouders worden, stelt dit andere eisen aan hun relatie dan ervoor. Dit kan spanning geven. Omgekeerd kunnen spanningen in de partner relatie doorwerken in het ouderschap. 



Een goede relatie heeft een positieve invloed


Een goede en duurzame partnerrelatie heeft een positieve invloed op het welzijn en de lichamelijke gezondheid van beide partners. Ook heeft dit een positieve invloed op het welbevinden van de kinderen.


Kinderen die opgroeien bij ouders met een goede relatie:

  • Doen het beter op school;
  • Hebben een betere fysieke en mentale gezondheid;
  • Gebruiken minder alcohol en drugs;
  • Hebben een betere relatie met hun ouders;
  • Er is minder sprake van fysiek en seksueel misbruik;
  • Hebben minder emotionele problemen;
  • Laten minder delinquent gedrag zien;
  • Minder pogingen tot zelfdoding;
  • Gaan zelf minder scheiden.

Een sterke goede relatie zorgt ervoor dat de partners zich veilig voelen en vertrouwen hebben in hun eigen kunnen. hierdoor kunnen ouders met vertrouwen een nieuwe fase in hun leven ingaan. Zoals de nieuwe fase die aanbreekt bij ouderschap. Door dit vertrouwen is het makkelijker met de veranderingen en toenemende druk rond ouderschap om te gaan.



Ouderschap beïnvloedt relatie en vice versa


Een goede partnerrelatie heeft dus invloed op het welzijn van de kinderen. Andersom heeft het welbevinden en het gedrag van de kinderen ook invloed op de ouders. Praktijk de brug naar morgen heeft daarom bij het uitvoeren van interventies voor opvoedondersteuning altijd aandacht voor de relatie van de ouders. En heeft bij programma's die bedoeld zijn om de partnerrelatie te verbeteren aandacht voor het ouderschap en het opvoeden. 



* Heeft u vragen over 'Ouderschap, Opvoeding en Partnerschap'? Neem vrijblijvend contact op met onze praktijk.





/
Lightbox image