Inleiding

 

Een plus-gezin, of (nieuw) samengesteld gezin, is een gezin waarbij minimaal één ouder één kind heeft uit een vorige relatie.

Een plus-gezin wordt gevormd na echtscheiding van een van de ouders. Omdat de woorden 'stiefouder', 'stiefmoeder' en 'stiefkind' negatieve associaties kunnen oproepen, wordt in de hulpverlening gesproken van een 'samengesteld gezin'.

 

Bijna 10% van alle gezinnen is een plus-gezin of samengesteld gezin. De verhoudingen binnen een samengesteld gezin zijn vaak complex.

Kinderen moeten wennen aan het nieuwe gezin en aan de plus-ouder. En omgekeerd moet de plus-ouder een band opbouwen met de kinderen.

In de hulpverlening is dit onderwerp vaak nog onderbelicht.

 

 

Plus-ouderschap heeft tijd nodig om te groeien

 

Een plus-relatie is een zorgrelatie zonder biologische of juridische band. Door deze positie kan een plus-ouder zich bedreigd en niet erkend voelen. Een plus-ouder heeft geen garantie dat zijn of haar inspanningen gewaardeerd zullen worden. Ondanks alle goede bedoelingen en inzet kan de plus-ouder zich afgewezen voelen door het kind, door de partner, door de de andere ouder, door de familie en door vrienden of officiële instanties.

 

Plus-gezinnen ervaren de eerste jaren als zwaar. Er spelen velen zaken die in andere gezinnen niet spelen. Je kunt plus-ouder worden zonder dat je de kans hebt gekregen om in het ouderschap te groeien. Een plus-ouder die zelf geen kinderen heeft en in het gezin komt, is zich niet bewust van alle aspecten van het ouderschap. Voor de biologische ouder kan het vanzelfsprekend zijn dat de nieuwe partner hetzelfde voelt voor zijn of haar kinderen als de biologische ouder. Het vraagt van beide ouders tijd om in de nieuwe rol te groeien en de kinderen te leren kennen.

 

 

Aanpassing in een nieuw gezin

 

Een nieuw samengesteld gezin vergt van kinderen veel aanpassing. Denk hierbij aan o.a.:

• Verhuizen
• Het wekelijks heen en weer bewegen tussen twee gezinnen
• Leren omgaan met andere regels en gewoonten

 

Kinderen kunnen zich bedreigd voelen door de komst van een nieuwe partner. Zij kunnen te maken krijgen met een andere opvoedstijl van de nieuwe plus-vader of plus-moeder. Het kost tijd om met de nieuwe partner van hun ouders een band op te bouwen. zij moeten ook hun plek weer vinden in het nieuwe gezin als zij een deel gaan uitmaken van een plus-gezin met kinderen.

 

Of het nieuwe gezin een evenwicht vindt, hangt af van verschillende factoren. denk hierbij aan o.a.:

• Het verleden van het gezin
• De manier waarop de scheiding is verlopen
• De duur van de fase als eenoudergezin
• De eventuele schuldgevoelens bij de volwassenen
• De leeftijd van de kinderen
• De duur van de intensiteit van de relatie van het koppel
• De financiële mogelijkheden

 

Broers en zussen zijn van groot belang. Zij kunnen stabiliteit geven doordat zij vertrouwen en veiligheid bij elkaar ervaren. Ieder lid van het nieuwe gezin heeft haar eigen rol en plaats, en verschillende situaties doen zich voor. Elk gezin zoekt hier naar een balans.

 

 

Problemen met grenzen plus-gezin

 

Waarbij bij andere gezinnen duidelijk is wie wel en wie niet bij het gezin hoort, is dat bij plus-gezinnen minder het geval. Een nieuw samengesteld gezin (plus-gezin) kan geen traditioneel gezin worden. Er is altijd sprake van doorlaatbare grenzen naar minstens twee gezinnen toe.

Hierdoor hebben ouders minder grip op het gezin. Dit kan verwarrend zijn en een gevoel van onveiligheid geven. Hierdoor kunnen stress en irritaties ontstaan bij de gezinsleden. Het is belangrijk dat partners bespreken hoe zij hiermee omgaan en hoe zij 'een team' kunnen vormen als er kinderen en stiefkinderen in het gezin zijn. hiermee kunnen ouders de kinderen in het eigen gezin vastigheid geven.

 

 

Betrokkenheid en afstand

 

Plus-gezinnen zijn niet alleen complex wat betreft de structuur, maar ook vanwege de cultuur in het gezin. In praktijk kost het tijd om een goede balans in het nieuwe gezin te vinden. In het gezin ontstaan nieuwe verhoudingen tussen partners, kinderen die ze meebrengen en kinderen die ze samen krijgen. Plus-ouders moeten oppassen om zich niet te snel met de opvoeding te gaan bemoeien.

 

 

De rol van de begeleiding (professionals)

 

Een plus-gezin kent specifieke kenmerken, valkuilen en uitdagingen. Als een nieuw gezin hiervan op de hoogte is, kunnen veel problemen voorkomen worden. uit de praktijk blijkt dat er in gezinnen gemiddeld na 2 of 3 jaar behoefte is aan directe ondersteuning. Denk hierbij aan o.a.:

• Opvoedkundige meningsverschillen
• Communicatie met kinderen en partner
• Loyaliteitsconflicten bij kinderen
• Financiële aspecten
• Hoe om te gaan met de ex-partners en andere familieleden

Hierin ligt een belangrijke taak van Praktijk de brug naar morgen om deze gezinnen adequaat te begeleiden.

 

 

Verschillende onderwerpen en werkgebieden gerelateerd aan een samengesteld gezin

 

De adviseur/begeleider 'samengesteld gezin' van onze praktijk is een veelzijdig opgeleide therapeut en een ervaringsdeskundige. Hij of zij werkt op basis van erkende- en alternatieve behandelingsmethoden en efficiënte technieken. Binnen onze praktijk behandelen we onder 'samengesteld gezin' een groot aantal problemen en vraagstukken. Alles vernoemen zou onoverzichtelijk worden. Het gaat vooral om problemen te voorkomen, zoveel mogelijk op te lossen of te verlichten, en vragen te beantwoorden. 

 

Denk hierbij aan o.a.:

• Opgroeien en opvoeden
• Relatie kind en plus-familie
• Plus-plan (ouderschapsplan over opvoeding en verwachtingen van kinderen)
• Praktische tips voor gescheiden ouders met een nieuwe partner
• Praktische tips voor (aanstaande) plus-ouders
• Partnerrelatie
• Netwerk (de bestaande contacten met de eigen familie worden vaak behouden en kunnen een belangrijke steun zijn)
• Financiën

 

Maar ook de volgende belangrijke punten:

• Het klikt niet tussen kinderen en plus-ouders
• Het klikt niet tussen de kinderen onderling
• De plus-ouder voelt zich buitengesloten
• De nieuwe partners verschillen van opvatting over de opvoeding
• Ex-partners blijven een rol spelen
• Jaloezie
• Weinig zeggenschap
• Negatieve cirkel

 

 

Heeft u vragen over 'Samengesteld gezin (plusmoeder/vader)'? Neem vrijblijvend contact op met onze praktijk.